Het voorjaar is weer droog. En dat voor het derde jaar op rij en nu vroeger dan ooit. De natuur snakt naar water. Door zorgvuldig beheer proberen natuurorganisaties zoveel mogelijk water vast te houden. Dit is belangrijk voor de planten, vissen en amfibieën, insecten en voedselzoekende en broedende vogels. Frans Zijderveld nodigt namens Natuurmonumenten in een open brief iedereen met belangen in het landelijk gebied uit om samen te werken aan een duurzaam systeem.
‘De vijver van je buren pomp je niet leeg’
Het voorjaar is weer droog. En dat voor het derde jaar op rij en nu vroeger dan ooit. De natuur snakt naar water. Door zorgvuldig beheer proberen wij in de natuurgebieden zoveel mogelijk water vast te houden. Dit is belangrijk voor de planten, vissen en amfibieën, insecten en voedselzoekende en broedende vogels. Rondom natuurgebied Volgerland op Goeree-Overflakkee doen we ons best de natuurwaarden op peil te houden en onze verontwaardiging is dan ook groot dat we voor het tweede jaar op rij constateren dat agrariërs illegaal water wegpompen uit de sloten in het natuurgebied om hun akkers te besproeien. We begrijpen dat ook voor de landbouw de droogte een probleem is, maar dit los je niet op door de vijver van de buurman leeg te pompen. Met het wegpompen van water wordt het waterpeil in het natuurgebied lager, juist in een kwetsbare periode met veel jong leven en kiemende planten. Ook voor de omliggende landbouwpercelen is dit op termijn schadelijk. Droogte is voor ons allen een probleem. Er zijn veel verschillende belangen en alleen door elkaars belangen te kennen en te respecteren kan worden gewerkt aan een duurzaam watersysteem.
Water vasthouden
Wetenschappelijke onderzoeken geven aan dat dit meer extreme weer eerder regel dan uitzondering wordt. Zeker in de delta met haar zoute omgeving en historie, is zoet water van belang. Steeds duidelijker wordt dat we hier zuinig mee om moeten gaan. Water zo lang mogelijk vasthouden is dan het credo. Dus geen zoetwater spuien op het buitenwater, maar voorzieningen creëren waarmee je piekbuien kunt opvangen in combinatie met een hoger polderpeil. Een hoger waterpeilpeil is goed voor de natuur en vermindert het risico op verzilting. Als het omliggende polderpeil lager is of in sommige gevallen zelfs fors lager, dan zakt water uit het natuurgebied sneller weg en valt het te snel droog. Met alle gevolgen van dien. Dat hogere polderpeil is ook goed voor de landbouw, want gewassen drogen daarmee niet, minder of later uit.
Naar een duurzaam watersysteem
Over waterpeilen, de belangen in het landelijk gebied en de verdeling van water wordt veel gesproken. Het overleg is nodig om een goede afweging te maken tussen deze belangen, zo zijn immers de waterschappen ontstaan. En vaak gaan belangen goed samen, als je het maar van elkaar weet en wilt zien. Zie het voorbeeld hierboven over de hogere polderpeilen in combinatie met mogelijkheden om een piekbui te bergen. De opgaven in het landelijk gebied zijn groot, veelomvattend en kosten allemaal geld en ruimte. Denk aan de droogte, stikstof, zeespiegelstijging en recent de effecten van een crisis. Het combineren van opgaven is eerder noodzaak dan luxe. Hiervoor is het nodig om elkaar te kennen, elkaars belangen te kennen, te vertrouwen en in gesprek te blijven. Zo probeert Natuurmonumenten een bijdrage te leveren aan een gezonde leefomgeving. De oproep vanuit Natuurmonumenten is om samen, in overleg en vertrouwen, te werken aan een duurzaam watersysteem. Een watersysteem dat de verschillende belangen en functies kan bedienen. Dat begint niet met het achter je rug wegpompen van water, maar door met overleg samen verder te komen. Die uitnodiging staat.
Frans van Zijderveld, beleidsmedewerker extern beleid Zuid-Hollandse Eilanden Natuurmonumenten
